موفقیت جشنواره کودک مستلزم هدف‌گذاری صحیح مسئولان است و این مهم زمانی محقق می‌شود که تمام نهادهای درگیر و معین جشنواره، تولید آثاری کیفی برای کودکان را وجهه همت خود قرار دهند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سابقاً جشنواره فیلم کودک یادآور فیلم‌ها و خاطرات شیرینی برای کودکان و نوجوانان بود. فیلم‌هایی که برای بچه‌ها ساخته می‌شدند و لذت تماشای آن‌ها برای بچه‌ها تا ابد ماندگار می‌ماند. از سوی دیگر فیلم‌هایی با رویکرد به کودکان با نگاه آسیب‌شناسی و انتقادی ساخته می‌شد که مورد توجه بزرگسالان، مدیران و کارشناسان قرار می‌گرفت.
اما از آن سال‌ها مدت زمان زیادی می‌گذرد و ما دیگر کمتر شاهد فیلم‌های جذاب برای کودکان هستیم. شاید علت این اتفاق را بتوان در کاهش اشتیاق فیلمسازی با همان انگیزه‌های صمیمی و خالص دانست. همان ایده‌هایی که ناشی از ارتباط نزدیک با کودکان و شناخت نسبتاً عمیق آنان بود. فیلم‌هایی مانند «الو الو من جوجوام»، «پاتال و آرزوهای کوچک»، «مدرسه پدربزرگ‌ها»، «کلاه قرمزی»، «گلنار»، «دره شاپرک‌ها» و چندین فیلم خوب دیگر. طبیعتاً این فیلم‌ها حتی اگر با کمک بنیاد سینمایی فارابی ساخته می‌شدند، هدفشان صرفاً حضور در جشنواره‌ها نبود بلکه خود «سینما» به‌معنای صنعت و هنری تصویری که مخاطبانش کودکانی از عموم طبقات مردم هستند، بود. این‌گونه فیلم‌ها در اکران حمایت می‌شدند و فروش خوبی را تجربه می‌کردند و در جشنواره‌ها نیز در رقابتی برابر، شاهد انتخاب بهترین‌ها بودیم.
چرا فیلم‌های صمیمی و جذاب کودکان مانند گذشته ساخته نمی‌شود؟
این اتفاق ناشی از نکته‌ای دیگر نیز بود. وزارت آموزش و پرورش، کانون پرورشی کودکان و نوجوانان و دیگر نهادهای مرتبط با حوزه کودک و نوجوان نیز از سینمای کودک حمایت می‌کردند. شور و شوق جشن سینمای بچه‌های ایران در شهر نصف جهان، اصفهان زیبا، بی‌دلیل نبود. اما شاید بتوان گفت در یک دهه قبل این حال و هوا به‌طور کامل رخت بربسته و فیلم‌هایی ساخته می‌شود که به‌سختی می‌توان با مؤلفه‌هایی از سطور فوق آنان را توصیف کرد. البته این اتفاق صرفاً ناشی از هنرمندان نیست، اگرچه در میان آنان شناخت و ایده‌هایی که هنرمندان گذشته نسبت به بچه‌ها داشتند کمتر یافت می‌شود اما مدیریت، برنامه‌ریزی جدی و علاقه و دلسوزی معطوف به تقویت سینمای کودکان و نوجوانان نیز در میان مدیران فرهنگی سال‌های اخیر، کمتر مشاهده می‌شود.
برگزاری جشنواره فیلم کودک به چه قیمتی؟
این روزها برخی از علاقه‌مندان سینمای کودک بر عدم برگزاری جشنواره فیلم کودک معترضند. می‌گویند چرا این جشنواره نباید برگزار شود؟ خطاب این مطالب نیز عموماً مدیران سینمایی کنونی است و از آنان برگزاری هرچه زودتر این جشنواره مطالبه می‌شود. اما مهم‌ترین شرط برای برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان، تولید فیلم است. طبق اخبار و آمار فیلم‌هایی که از زمان برگزاری جشنواره از سال قبل تا امروز ساخته شدند یا در مراحل پایانی‌اند، به اندازه انگشتان یک دست هم نمی‌رسد. «سینگو» به تهیه‌کنندگی ایرج محمدی و «زندگی و زندگی» به کارگردانی علی قوی‌تن دو فیلمی است که آماده اکران هستند. فیلم «عینک» نیز در فضای نوجوان آماده اکران است. غیر از این تازه پروانه ساخت تعداد محدودی فیلم کودک صادر شده است.
بنابراین چیزی که مشهود است، حضور تعداد فیلم‌هایی است که نمی‌تواند تنور جشنواره را گرم کند. تمام این وضعیت نابسامان در حوزه کودک محصول کُمایی است که خصوصاً در سال‌های اخیر سینمای کودک و نوجوان تجربه کرده است. این جریان دوباره باید احیا شود. روشن کردن چراغ جشنواره فیلم کودک نیز با چند فیلم محدود که عموماً درباره کودکان‌اند نمی‌تواند به‌معنای اقدامی قابل قبول باشد. به صرف روشن کردن چراغ، اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد.
این نهادهای سینمایی‌اند که باید در کنار فارابی دست به تولید بزنند. حوزه هنری در حال حاضر یک انیمیشن دارد و با کمک رویداد «رویازی» نیز در حال تولید پویانمایی‌های دیگر است که به گفته مدیر این رویداد سال آینده شاهد اولین فیلم خواهیم بود. سازمان‌هایی مانند «اوج» نیز در مسیر تولید سینمای کودک چندان قدمی برنمی‌دارند که امیدواریم اولیای امر در این باره اتخاذ تصمیم کنند تا از قِبل آن شاهد رونق دوباره سینمای کودک و نوجوان باشیم.
پاسخ بنیاد سینمایی فارابی چیست؟/برگزاری جشنواره فیلم کودک به قیمت خود جشنواره اقدام منطقی و صحیحی نیست
در همین رابطه احسان هوشیارگر مدیر روابط عمومی فارابی درباره فعالیت‌های این نهاد سینمایی و برگزاری جشنواره فیلم کودک می‌گوید: مشکل ما این است که در حال حاضر تصور می‌کنیم که فقط فارابی متولی سینمای کودک است و دیگر نهادها سهمی در این حوزه ندارند. برگزاری جشنواره فیلم کودک به قیمت خود جشنواره اقدام منطقی و صحیحی نیست. در تمام این سال‌ها فیلم‌های زیادی برای آرشیو ساخته شده‌اند. براساس برنامه ۵ ساله توسعه، سیاست‌گذاری جدید به این صورت است که فارابی به عنوان نهاد ملّی سینمای ایران تسهیل‌گر نیز باشد نه اینکه یک‌تنه همه بار تولید را بر دوش بکشد. بودجه ما نیز محدود است ما خبر از ایجاد صندوق توسعه سینمای کودک دادیم تا فیلم‌ها با کمک آنجا جان بگیرد و امیدواریم با کمک همه نهادهای مرتبط با کودک و نوجوان این صندوق باعث شکل‌گیری اتفاقات خوبی در سینمای کودک و نوجوان شود.
خبر راه‌اندازی صندوق ملّی حمایت از سینمای کودک در نشست هم‌اندیشی سینماگران کودک اعلام شد
وی اضافه کرد: تلاش ما این است که تا پایان سال فیلم‌های مناسبی را تولید کنیم که بخشی از این تولیدات معطوف به فیلم‌های کودک و نوجوان خواهد بود. تمام فیلم‌های ما دارای مشاور و کارشناس هنری و مربوط به موضوع و حوزه خاص خود است تا فیلم‌های با کیفیت و قابل قبولی به سینما ارائه شود. همان‌طور که برخی از هنرمندان اشاره کردند، اصلی‌ترین نهاد بزرگی که باید به کمک سینمای کودک بیاید، آموزش و پرورش است که ۱۸ میلیون دانش‌آموز در سراسر کشور دارد اما در این میان سهم این وزارت‌خانه برای فیلم‌های کودک و نوجوان چقدر است؟
مدیر روابط عمومی فارابی همچنین معتقد است: نگاه ما در دوره جدید هم مبنایی و هم دارای آینده‌نگری است. چند درصد مدیران فرهنگی به محصولات جانبی فرهنگی و پیوست‌های تجاری و فرهنگی سینمای کودک فکر کرده‌اند؟ ما به این حوزه نیز فکر کرده‌ایم و قرار است فیلم‌های این حوزه دارای محصولات جانبی باشد. جلساتی که کارگروه کودک و نوجوان در این بنیاد تشکیل داده‌اند نیز گواه این بود که باید جشنواره و سینمای کودک و نوجوان بررسی اساسی شود تا نقاط ضعف و قوت آن روشن شود. نگاه این کارگروه نیز معطوف به صرف برگزاری نیست بلکه لزوما باید به فکر برگزاری کیفی‌تر جشنواره و احیای سینمای کودک در سال آینده باشیم.
گفتنی است، یکی از نهادهای دیگری که در جریان جشنواره بسیار مؤثر بوده است، شهر میزبان است. این روزها اخبار زیادی درباره عدم برگزاری این جشنواره در شهر اصفهان به گوش می‌رسد. علت آن نیز گویا به این رویکرد جدید بازمی‌گردد که شهری که متقاضی برگزاری است باید در جریان تولید نیز کمک‌رسان باشد. زیرا جشنواره مشکلی برای محل برگزاری ندارد و این اتفاق حتی در تهران نیز می‌تواند رخ دهد. حال شنیده‌ها حاکی از متقاضی شدن استان‌هایی مانند خراسان رضوی، مازندران، همدان، شیراز و… است. استان‌های بعضاً برخورداری که حاضرند نه تنها برای برگزاری بلکه برای خود سینمای کودک نیز خرج کنند تا شاهد رشد و احیای سینمای کودک باشیم.
اگر قرار است که این جشنواره در سطح ملّی باشد، باید تمام ارگان‌ها و نهادهای مرتبط و همین‌طور استان میزبان برای تقویت سینمای کودک و برگزاری هرچه بهتر این جشنواره دست به کار شوند. باید چراغ پرفروغ روشن شود، سوسوی روشنایی کاری از پیش نمی‌برد.
نویسنده: محمدباقر صنیعی منش| منبع: خبرگزاری تسنیم
