گفت‌وگو با کارگردان بچه مردم درباره انگیزه ساخت اولین فیلمش| قصه مظلومان فراموش شده

فیلم «بچه مردم» سال گذشته در جشنواره فجر به نمایش درآمد که یکی از فیلم‌های تحسین‌شده این دوره بود و جایزه بهترین فیلمنامه، کارگردانی فیلم اول و تدوین را از این جشنواره گرفت. «بچه مردم»   از جمله آثار بخش ملی سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان است. محمود کریمی کارگردان این فیلم معتقد است که اگر سینما دارای اقتصادی پویا باشد، قطعا ساخت فیلم‌هایی برای کودکان و نوجوانان نیز با استقبال بیشتری مواجه می‌شود.

محمود کریمی در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده فیلم «بچه مردم» می‌گوید: میان من و سیدعلی احمدی تهیه‌کننده این اثر، ‌سال‌ها تجربه دوستی و همکاری وجود داشت. مدت‌ها بود که هر دو مترصد فرصتی برای تولید یک فیلم سینمایی بودیم. به واسطه دوستی احمدی با یوسف اصلانی، من در جریان دغدغه ایشان در خصوص ساخت اثری درباره کودکان بی‌سرپرست قرار گرفتم. در واقع ایده اصلی فیلم متناسب با دغدغه یوسف اصلانی و مجموعه بهشت امام رضا(ع) شکل گرفت.

تولید فیلم در مدیوم سینما مهم‌ترین هدف کریمی ساخت این فیلم بوده است: در درجه اول هدف من و خانم یارمحمدی، نویسنده مشترک فیلمنامه، تنها تولید فیلمی در مدیوم سینما بود. اما بعدها و در پروسه تحقیق و پژوهش، متوجه بکر و جذاب بودن سوژه فیلم شدیم. ایده مربوط به این موضوع دارای صورتی بسیار تلخ و گزنده بود. بنابراین فکر کردیم که چگونه می‌توان نوعی پرداخت را درنظر گرفت که در عین وفاداری به اصل سوژه، بتواند مخاطب را با خود همراه کند و نتیجه نهایی نیز جلوه‌ای دلنشین داشته باشد.

کارگردان «بچه مردم» با اشاره به اینکه تعداد بازیگر نوجوان در سینمای ایران محدود است، تلکید می‌کند: در ابتدا و با توجه به نیاز مخاطب تلاش کردیم تا از چهره‌های نام آشنا برای بازی در این فیلم دعوت کنیم. اما در هر صورت تعداد بازیگران نوجوان در سینمای ایران بسیار اندک است. در نتیجه تصمیم گرفتیم تا از بازیگردان در مراحل تولید استفاده کنیم و علی صلاحی در این سمت به جمع عوامل فیلم اضافه شد. برای انتخاب بازیگر نوجوان، آقای صلاحی فرآیندی طولانی را طی کرد و حدود از حدود ۲هزار نفر تست گرفته شد. تا سرانجام به صورت اتفاقی و معجزه‌وار ۳ شخصیت اصلی را انتخاب کردیم. خوشبختانه حضور بازیگردان در «بچه مردم» باعث شد تا تمام بازی‌ها جلوه‌ای یکدست داشته باشد.

این فیلمساز با اشاره به اهمیت اقتصاد سینما در رونق سینمای کودک و نوجوان، توضیح می‌دهد: زمانی که اقتصاد سینما وضعیت مطلوبی نداشته باشد، به صورت کلی ساخت فیلم‌ در هر گونه‌ای تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. از سویی دیگر، سینمای ارگانی نیز با مخاطراتی رو‌به‌رو است، چراکه ظاهرا بیش از هر چیز، تنها نوع سفارش مد نظر ارگان‌ها بوده و چندان به مقوله جذب مخاطب توجه نمی‌شود. من امیدوارم برگزاری جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان باعث ایجاد نوعی انگیزه در میان عوامل فیلم‌ها و سینماگران  شود.

کریمی در خصوص اینکه «بچه مردم» تا چه اندازه می‌تواند مورد توجه مخاطبان نوجوان قرار بگیرد، می‌گوید: از همان ابتدا بیش از هر چیز، مخاطبان بزرگسال مد نظر ما بودند. با اینکه کاراکترهای اصلی این فیلم چند نوجوان هستند، اما موضوع «بچه مردم» به گونه‌ای است که باید توسط بیننده بزرگسال درک شود. ما در این فیلم قصد داشتیم بگوییم در کشور افراد مظلومی وجود داشته‌اند که متاسفانه فراموش شده‌اند و نامی از آن‌ها در میان نیست. به همین دلیل فکر کردیم برای اثرگذاری روی مخاطب، باید این پیام در روایتی جذاب به بیننده منتقل شود.

این کارگردان درباره واکنش تماشاگران در جشنواره توضیح می‌دهد: هنگام نمایش فیلم در جشنواره فجر سال گذشته، بسیاری از مخاطبان نوجوان به من مراجعه کرده و درباره موارد و ابعاد مختلف این فیلم، نظرات خود را عنوان می‌کردند. برای من بسیار جالب بود که این گروه سنی توانسته بودند با داستان فیلم همراه شوند، چراکه از ابتدا گروه سنی هدف ما، مخاطبان بزرگسال بودند و در نتیجه بسیار غافلگیر شدم.به نظر می‌رسد زمانی که قصه‌ جذابی وجود داشته باشد و برای آن فرم متناسبی درنظر گرفته شود، در اینصورت مخاطبانی از گروه‌های سنی مختلف با فیلم همراه می‌شوند.

کریمی در حال حاضر مشغول نگارش فیلمنامه‌ای در خصوص نوجوانان است و به این نتیجه رسیده که در دنیا  فیلم‌های محبوب مخاطبان نوجوان الزاما فیلم‌هایی نیستند که برای مخاطبان نوجوان ساخته شده باشند، او می‌گوید: حتی اگر به گذشته رجوع کنیم، متوجه می‌شویم که بسیاری از ما هم در دوران نوجوانی جذب فیلم‌هایی شدیم که اتفاقا برای مخاطبان بزرگسال تولید شده بودند. در نتیجه روایت‌های جذاب سینمایی می‌تواند توجه مخاطبان نوجوان را هم به خود جلب کند.

این فیلمساز با تاکید بر ساخت فیلم‌های کودک و نوجوان در اقتصاد پویایی سینمای تاکید می‌کند: اگر سینما اقتصادی پویا داشته باشد، قطعا ساخت فیلم‌هایی برای کودکان و نوجوانان نیز با استقبال بیشتری مواجه می‌شود.

کریمی در خصوص اهمیت حضور در سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان هم می‌گوید: وجود این جشنواره در درجه اول باعث می‌شود تا احساس کنیم سینمای کودک و نوجوان در کشور همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد. در دهه شصت و هفتاد سینمای کودک و نوجوان رونق بسیاری داشت، اما بعدها گویا نوعی نگاه بازاری و تجاری این گونه را از خود متاثر کرد. خوشبختانه در سال‌های اخیر سینمای انیمیشن رونق بسیاری پیدا کرده که این موضوع شایسته تقدیر است. خصوصا اهمیت دارد که سینمای مختص نوجوانان مورد توجه بیشتری قرار بگیرد و برای این گروه سنی آثاری تولید شود. معدود آثار مرتبط نیز عموما «درباره» نوجوان است، در حالی که ضرورت دارد تا فیلم‌های متنوعی «برای» آن‌ها ساخته شود.

سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در ۳ بخش ملی (فیلم‌های بلند، کوتاه و پویانمایی)، بخش بین‌الملل و بخش ویژه از ۱۲ تا ۱۶ مهر با دبیری حامد جعفری در شهر اصفهان برگزار می‌شود.
منبع: سازندگی