تینا جلالی- هرچقدر سینمای کودک در دهه شصت شکوفایی را تجربه می‌کرد و فیلم‌های سینمای کودک با استقبال خوب همراه می‌شدند وصف‌های طویل مقابل سینماها تشکیل می‌شد، در سال‌های اخیر به طرز عجیبی شاهد افول این سینما هستیم طوری که بعضی آن را سینمای مرده می‌دانند. در چنین شرایطی علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی، دبیری سی و دومین دوره جشنواره کودک را برعهده‌گرفته است، آن‌هم در وضعیتی که برگزاری این جشنواره ممکن است با اماواگرهایی همراه باشد و حتی نتایج تلاش گروه برگزارکننده زیاد به چشم نیاید. به همین منظور با علیرضا تابش گفت‌وگویی انجام دادیم.
به نظر می‌رسد در دوره سختی مسوولیت برگزاری جشنواره کودک را بر عهده گرفتید؛ هم تعداد فیلم‌های کودکان کم است و هم فیلمسازان انگیزه برای تولید فیلم کودک ندارند. اساسا با چه هدفی مسوولیت این دوره از جشنواره را بر عهده گرفتید؟
اصولا برگزاری رویداد بین‌المللی همچون جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان آن‌هم در سال جاری با شرایط بین‌المللی که کشور ما با آن مواجه است کار آسانی نیست اما خوشبختانه با تلاش همکاران ما امسال هم در بعد داخلی و هم در بعد بین‌المللی، آثار متنوع و خوبی به دبیرخانه جشنواره رسید و توسط هیات انتخاب در بخش مسابقه انتخاب شدند. به نظر من ازاین‌جهت جشنواره امسال قابل‌توجه است. ما امسال به دنبال ارایه یک تصویر حقیقی و شفاف از سینمای کودک و نوجوان و ظرفیت‌های نهفته در آن هستیم. تاکید می‌کنم کیفیت آثار بیشتر از کمیت و عدد فیلم‌های موجود برای من و تیم برگزارکننده جشنواره اهمیت داشته است. وجوه بین‌المللی سینمای کودک در این دوره موردتوجه جدی‌تر قرارگرفته است. ما در این دوره از جشنواره شاهد ایجاد کتابخانه ویدئویی هستیم و همین‌طور دعوت از توزیع‌کنندگان منطقه‌ای و بین‌المللی و تعریف خدمات جدیدی برای مهمانان بخش بین‌الملل. همه تلاش ما در این دوره این بوده که سینمای کودک و نوجوان را در فضای بین‌المللی بازتعریف کنیم.
چرا با تلاش‌هایی که مسوولان در هر دوره جشنواره فیلم کودک انجام می‌دهند، شاهد شکوفا شدن سینمای کودک نیستیم؟
من با این تعبیر شما موافق نیستیم؛ اگر چراغ سینمای کودک امروز روشن است این به برگزاری جشنواره کودک برمی‌گردد. اگر این سی‌ودو دوره جشنواره سینمای کودک و نوجوان برگزار نمی‌شد ما شاهد تولید همین تعداد آثار مربوط به سینمای کودک و نوجوان هم نبودیم. نکته‌ای که نباید از آن غافل شویم توجه به تولیدات فرهنگی هنری ویژه گروه کودکان و خردسالان و نوجوانان و بسترسازی برای مصرف فرهنگی بیشتر و تولید محتوای بومی است که این نیاز به همگرایی و همدلی بیشتر بین دستگاه‌های فرهنگی دارد. ما امسال برای اولین‌بار سنت تولید فیلم برای حضور در جشنواره را کنار گذاشتیم. هفت فیلم به طور طبیعی برای کودک و نوجوان تولیدشده که با رانت و تزریق مالی ویژه همراه نبوده؛ هفت فیلمی که کیفیت قابل دفاع دارند و توانایی جذب مخاطبان را دارند. ما تمام تلاش خود را در این زمینه می‌کنیم اما اصولا مباحث فرهنگ و هنر نیاز به همگرایی بیشتر دارد. نهاد تاثیرگذار در حوزه کودک همچون آموزش‌وپرورش است که میلیون‌ها دانش‌آموز در مقاطع مختلف تحصیلی را پوشش می‌دهد و به حوزه کودک می‌تواند کمک کند. وزارت فرهنگ، حوزه هنری و کانون پرورش و… همه اینها نیازمند هم‌افزایی بیشتر با آموزش‌وپرورش هستند. اگر وزارت آموزش‌وپرورش سعه‌صدر با فیلمسازان نداشته باشد و در طول سال با تولیدکنندگان آثار فرهنگی تعامل نداشته باشد شاهد تولید آثاری هستیم که توسط دانش‌آموزان دیده نمی‌شود و این فیلم‌ها اکران نمی‌شود و درنهایت مهجور می‌مانند و مانعی برای فیلم‌های کودک به شمار می‌روند. ما طی چند سال گذشته در بنیاد سینمای فارابی در حد مقدور گام‌هایی برداشتیم اما این کافی نیست و ما نیازمند توجه همه‌جانبه نهادهای مسوول برای تقویت سینمای کودک هستیم. تشکلی به نام مرکز توسعه سینمای کودک و نوجوان با فیلمسازان و هنرمندان زیادی تشکیل‌شده؛ آنها همکاری خوبی با بنیاد سینمایی و سازمان سینمایی دارند اما چنین تشکلی باید از طریق دستگاهی چون آموزش‌وپرورش و نهادهای دیگر حمایت شود. من معتقدم همانطور که پدر و مادر از کودکان خود مراقبت و پایش می‌کنند سینمای کودک و نوجوان نیاز به مراقبت دایمی دارد و نباید از مسوولیت شانه خالی کند که اگر این مراقبت صورت نگیرد مخاطب کودک به فیلم‌ها و محصولات باکیفیت خارجی بالاتر گرایش پیدا می‌کند.
ازآنجایی‌که ادبیات کودک و نوجوان در ایران از سرچشمه غنی برخوردار است و ما در این حوزه حرف‌های زیادی برای گفتن داشته و داریم تلاشی برای شناساندن آنها در این دوره جشنواره شده است؟
قطعا همین‌طور است. نیروهای خلاقی در ادبیات کودک و نوجوان در بخش‌های فناوری و تکنولوژیک سینمای کودک ایران هستند که همه این نکات به عنوان مزیت‌های کشور ما در حوزه کودک است. در منطقه‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم کمتر کشورهایی می‌توانند این ظرفیت‌ها و امکانات را در دل خود داشته باشند و ما از این نکات غافل نماندیم. در این دوره با تلاش‌های همکاران ظرفیت‌های منحصربه‌فرد سینمای کودک و نوجوان را به روی مهمانان خارجی و شرکت‌کنندگان جشنواره می‌گشاییم اما اینجا بگویم کار دیگری که برای نخستین‌بار در جشنواره کودک انجام می‌دهیم نمای اقتصادی فیلم‌ها بود که این نمای اقتصادی توسط کارشناسان ذی‌ربط تهیه شد. اگر بخواهیم سینمای کودک را خودگردان کنیم و این سینما پرظرفیت و سودآور و قابل‌توجه ازنظر مخاطبان باشد در عین اینکه به حفظ کیفیت فیلم‌ها و ارتقای فیلم‌نامه، مضامین فاخر، نکات اخلاقی و تربیتی توجه و دقت داریم باید از نگرش کسب‌وکاری در این ژانر سینمایی غفلت نکنیم. در این دوره گام‌هایی برای ترویج و تثبیت مفاهیم مربوط به نگرش کسب‌وکاری در سینمای کودک و نوجوان برمی‌داریم.
لزوم ذائقه‌سازی برای کودکان و نوجوانان در این دوره چقدر جدی گرفته می‌شود؟
علاوه بر اینکه در طول سال طبق مصوبه شورای صنفی نمایش فیلم‌های کودکان و نوجوانان را در سرگروه‌ها نمایش می‌دهیم ودر دهه فجر جشن سیمرغ و پروانه‌ها راداریم که سینماهای جشنواره فجر در نوبت صبح به کودکان و نوجوانان اختصاص داده می‌شود و این طرح در سراسر کشور اجرا می‌شود. در شهریور همزمان در همه کشور گزیده فیلم‌های جشنواره کودکان و نوجوانان را برای کودکان نمایش می‌دهیم. تلاش می‌کنیم کودکان ایرانی در یک فضای شاد و بانشاط پای فیلم‌های خاص خودشان بنشینند.
منبع: روزنامه اعتماد، شماره ۴۴۴۱، شنبه ۲۶ مرداد ۱۳۹۸
