همزمان با روز چهارم سی و چهارمین جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان، «کارگاه استراتژی جهانی پخش فیلم» با حضور نشاط باقری و امیرحسین امجدی به شکل برخط برگزار شد و در آن به نکات مهم در ارتباط با حضور و شرکت در جشنوارههای جهانی پرداخته شد.
به گزارش ستاد اطلاعرسانی جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان، «نشاط باقری» فیلمساز و کارشناس پخش بینالملل سینما و «امیرحسین امجدی» کارشناس پخش فیلم در حوزه بین الملل، در کارگاه استراتژی جهانی پخش فیلم که همزمان با سی و چهارمین جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان برگزار شد، سرفصلهایی با عنوان تفاوت ساختار فیلم کوتاه و بلند، زمانبندی استاندارد فیلمها، محتوای ممنوع برای فستیوالها، انواع جشنوارهها، طول عمر فستیوالها و مراحل ثبت نام و معرفی کامل پلتفرمهای مطرح در سطح جهان را مطرح کردند.
در این کارگاه مجازی نشاط باقری با بیان اینکه فرآیند پخش فیلم در حوزه بینالملل یک فرایند کاملا حرفهای است و پخش کننده به عنوان بخشی از عوامل فیلم به حساب میآید، به تشریح عناوین مختلف در این کارگاه پرداخت که مباحث مطرح شده در این کارگاه را از نظر میگذرانید:
تفاوت ساختار فیلم کوتاه و بلند در جشنوارهها
جشنوارهها طبق تعریف استاندارد جهانی یک فیلمنامه کوتاه را بین ۳ تا ۴۰ صفحه تعریف کردهاند و برای فیلمنامه بلند هم ۶۰ الی ۱۳۰ صفحه را در نظر میگیرند. تفاوت دیگری که بین این دو ساختار وجود دارد در شخصیتهای قصه و پیرنگ داستانی است. موارد اصلی در این ارتباط به زمان و نوع پرداخت در داستان برمیگردد که فکر میکنم جز مباحث ابتدایی فیلمسازی در سینما هستند.
در زمان پیش از صنعت دیجیتال در سینما، زمان در فیلم کوتاه را مساوی با دو حلقه ۳۵ میلیمتری تعریف میکردند که معادل ۲۲ دقیقه بود. امروزه میانگین جهانی بای فیلم کوتاه حدود ۱۳ دقیقه است. پیشنهاد و تجربه شخصی من در این زمینه این است که آثار را تا حد امکان زیر ۱۵ دقیقه تولید کنید تا فرصت بیشتری برای شرکت در جشنوارهها مختلف پیدا کنید.آثار بیش از ۷۵ دقیقه نیز به عنوان یک فیلم بلند مطرح میشوند. این نکته زمان بندی یکی از مهمترین قوانینی است که هر جشنواره در فراخوان خود آن را اعلام میکند و فیلمسازان باید توجه ویژهای به آن داشته باشند. به طور مثال جشنواره فیلم ساندنس مرز ۵۰ دقیقه را برای فیلمها انتخاب کرده است که آثار زیر ۵۰ دقیقه را در بخش فیلمهای کوتاه و آثار بیش از ۵۰ دقیقه را در بخش فیلمهای بلند شرکت میدهد. آکادمی اسکار این مرز را بین ۴۰ دقیقه قرار داده است. جشنواره کن اما در هر بخش به شکل جداگانه این قواعد را وضع کرده است. در بخش رقابت کوتاه آثار زیر ۱۵ دقیقه، در بخش آثار دانشجویی زیر ۳۵ دقیقه و برای آثار بلند هم فیلمهای بالای ۶۰ دقیقه را اعلام کرده است. جشنواره ونیز هم برای آثار کوتاه حداقل ۲۰ دقیقه و برای فیلم بلند حداقل ۶۰ دقیقه را در نظر گرفته است. جشنواره ونیز هم حداکثر ۳۰ دقیقه برای آثار کوتاه و حداقل ۶۰ دقیقه برای فیلم بلند را منظور میکند.
پخش آثار کودک و نوجوان در سطح جهانی
اگر به صورت تخصصی به این موضوع نگاه کنیم ما در حوزه کودک و نوجوان سه دسته فستیوال و جشنواره در سطح جهانی داریم که در این زمینه فعالیت میکنند. دسته اول مخاطبان کودک و نوجوان هستند که معمولا در زمان ثبت نام فیلم از شما رده سنی پیشنهادی برای نمایش فیلم پرسیده میشود و در واقع رده سنی مخاطبان مطرح است. بخش دوم مربوط به جشنوارههایی است که با موضوعیت کودک و نوجوان برگزار میشوند، یعنی فیلمهایی که درباره کودکان و نوجوانان است که الزاما مخاطب کودک و نوجوان ندارند. به طور مثال امکان دارد فیلمی با محدودیت سنی مثبت ۱۶ سال باشد اما موضوع آن درباره کودکان و نوجوانان است و به این دست از جشنوارهها راه پیدا کند. به طور مثال جشنوارههایی در جهان وجود دارند که با عنوان حقوق کودکان برگزار میشود و آثاری حتی با رده سنی مثبت ۱۸ نیز در آنها وجود دارد. دسته سوم فیلمهایی است که توسط کودکان و نوجوانان ساخته شدهاند. خیلی از جشنوارهها در سطح جهانی به شکل تخصصی برای آثار ساخته شده توسط یک رده سنی برگزار میشود مانند جشنوارههای کودک، دانش آموزی یا دانشجویی که فقط آثار این فیلمسازان پذیرفته میشود.
موضوعات ممنوعه در جشنوارهها
برخی از موضوعات در بیشتر جشنوارههای داخلی و خارجی در پذیرفته شدن یا نشدن اثر نقش دارند. موضوعاتی مانند تصاویر بیش از حد خشن، تعصبات شدید قومی و مذهبی و مضامین نژاد پرستانه از جمله محتواهایی هستند که معمولا مورد قبول قرار نمیگیرند. در پذشرفته شدن فیلمها نیز آماری وجود دارد که در صدر آنها اولویت فیلمنامه و ایده را برای جشنوارهها نشان میدهد. در جشنوارهها اغلب اینگونه است که اگر یک فیلم ایده و فیلمنامه اورجینال و شاخصی داشته باشد اما در اجرا و پروداکشن حتی نقطه ضعفهایی نیز دارا باشد مورد پسندتر از فیلمهایی است که تکنیک و پروداکشن بهتری دارند اما ضعف فیلمنامه و ایده را یدک میکشند.
نکاتی برای بالا بردن شانس فیلمهای ایرانی در جشنوارههای جهانی
یکی از نکات مهم دیگر در پذیرش فیلمهای ایرانی در جشنوارههای جهانی این است که بتوانیم از فکتها و تصاویر جغرافیایی منحصربه فرد ایران استفاده کنیم که نگاهی جهانی دارد و دیدگاه شخصی کارگردان هم به آن افزوده شده است.
نکته بعدی زمان اثر یا فیلم برای شرکت در جشنوارههای جهانی است. اگر یک فیلم کوتاه زمانی کمتر از ۱۵ دقیقه داشته باشد تقریبا میتواند در اکثر جشنوارههای فیلم شرکت کند. به همین منظور در زمان ساخت رعایت این نکته میتواند شانس شما را برای شرکت و پذیرفته شدن در جشنوارههای معتبر جهانی را بالا ببرد.