پنل مشترک ایران و ارمنستان با موضوع تولید مشترک با حضور آناهید آباد، علیرضا شجاع‌نوری، رائد فریدزاده، سونا کاراپوقُسیان و اینِسا مَکرِتاشیان عصر سه‌شنبه ۲۹ مهر به شکل مجازی برگزار شد.
به گزارش ستاد اطلاع‌رسانی جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، پنل تولید مشترک ارمنستان با حضور سونا کاراپوقُسیان مسئول بازار تولید مشترک جشنواره زردآلوی طلایی ارمنستان، اینِسا مَکرِتاشیان کارگردان و تهیه کننده از سینمای ارمنستان، علیرضا شجاع‌نوری، آناهید آباد و رائد فریدزاده عصر امروز سه شنبه ۲۹ مهر ۹۹ برگزار شد.
رائد فریدزاده مدیر بین‌الملل جشنواره سی و سوم، در ابتدای این پنل مجازی با خوشامدگویی به حاضران در پنل به همکاری‌های بنیاد سینمایی فارابی و مرکز ملی سینمای ارمنستان برای تولید فیلم «یه‌وا» ساخته آناهید آباد اشاره کرد و افزود: «در جشنواره بین المللی فجر و بازار فیلم برلین گفتگوهای بسیار خوبی در خصوص بازار تولید مشترک در جشنواره زردآلوی طلایی برای گسترش تولیدات مشترک داشتیم لیکن در حال حاضر به دلیل شیوع کرونا این همکاری کند شده است.»
او در ادامه به ساخت فیلم آتی آناهید آباد با همکاری ایران و ارمنستان اشاره کرد و گفت: «در این نشست قرار است درباره همکاری‌های عمیق‌تر بین دو کشور در زمینه تولید مشترک بحث و راهکارها همکاری را مطرح کنیم.»
اینیسا با اشاره به ساخت فیلم مستند و تجربه تولید مشترکش با یک کشور اروپایی گفت: «اولین تجربه تولید مشترکم را با کشور فرانسه انجام می‌دهم. فیلم «یه‌وا» خانم آباد موفق‌ترین تولید مشترک بین ایران و ارمنستان است. اما نبود توافقنامه‌ای بین این دو کشور منعقد نشده و مبنای حقوقی همکاری سینمایی بین دو کشور ایران و ارمنستان نداریم.»
او تصریح کرد: «مرکز ملی سینمای ارمنستان همکاری‌های زیادی را در زمینه تولید مشترک انجام می‌دهد، اما برای همکاری با ایران در ابتدا مبنای حقوقی مشخص شود. ما در همکاری با کشورهای اروپایی دارای این بستر حقوقی هستیم و با ایران هم باید این زمینه شکل بگیرد.»
اینسا مَکرِتاشیان در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه در تولید مشترک تا کنون با چه چالشی مواجه بوده است گفت: «تا الان با مشکل خاصی در این زمینه مواجه نشده‌ام. برای همکاری با ایران اما با فیلمسازان زیادی ملاقات نکرده‌ام که این موضوع را می‌توانم به عنوان تنها مشکل مطرح کنم. هم‌اکنون اولین تجربه‌ام را در زمینه تولید مشترک بعد از ساخت پنج فیلم مستند سپری می‌کنم که برایم بسیار دلپذیر است. ما همه علاقه‌مند به ساخت فیلم خوب هستیم و در تولید فیلم مشترک آن چه مهم است این است که هیچ‌کس بر دیگری برتری ندارد، تنها ساخت یک فیلم خوب ملاک است و در این مسیر مشترک کسی نباید امیال شخصی‌اش را دنبال کند.»
در ادامه سونا کاراپوقُسیان برنامه‌ریز جشنواره زردآلوی طلایی بیان کرد: «ما در جشنواره زردآلوی طلایی بخش تولید مشترک را از سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی کرده‌ایم و از فیلمسازان کشورهای حوزه قفقاز، آذربایجان، ترکیه و ایران دعوت می‌کنیم فیلم‌های خود را برای ما ارسال کنند. داورهایی خارج از منطقه این فیلم‌ها را قضاوت می‌کنند ونهایتا از هر کشور سه پروژه انتخاب می‌شود. در ادامه فیلمسازان منتخب برای ملاقات با تهیه‌کننده‌ها به ایروان دعوت می‌شوند و یک جایزه نیز به پروژه‌ای که پتانسیل بالایی برای تولید مشترک داشته باشد، تعلق می‌گیرد.»
او در پاسخ به سئوالی مبنی بر چگونگی جذب سرمایه و حمایت مالی از فیلمسازان گفت: «مرکز فیلم ارمنستان سالی دو بار فراخوانی را ارائه می‌دهد و سرمایه‌ای را در اختیار فیلمسازان ارمنی قرار می‌دهد یکی از این جوایز را نخست وزیر ارمنستان برعهده می‌گیرد که حدود دو هزار دلار است. همچنین با نماینده‌های مختلف از موسسات گوناگون جلساتی را برگزار می‌کنیم و اگر تمایل داشته باشند همکاری را شروع می‌کنیم. در تلاش هستیم نتیجه بازار فیلم خود را در بازارهای بزرگ‌تری ارائه دهیم که این موضوع احتیاج به سابقه ده ساله دارد اما سابقه جشنواره ما در این زمینه تنها سه سال است و تا کنون در این زمینه موفق نشده‌ایم.»
علیرضا شجاع نوری درباره تجربه‌های خود در زمینه تولید مشترک بیان کرد: «من حدود ۲۰ سال است که کار تهیه‌کنندگی انجام می‌دهم و تجربه معرفی فیلم‌های ایرانی به بازارهای بین‌المللی را نیز دارم. در زمینه تولید مشترک پول و جذب سرمایه تنها مسئله اصلی نیست، بلکه پیدا کردن علایق و سلایق مشترک اهمیت دارد. اگر این اتفاق بیفتد نگرانی برای جذب سرمایه وجود نخواهد داشت و تهیه‌کننده‌های ارمنستانی زیادی برای همکاری برای تولید مشترک استقبال خواهند کرد.»
او به وجود بازارهای مشترک فیلم بین کشورها اشاره کرد و افزود: «از نظر من مشکل اینجاست که دو کشور ایران و ارمنستان با وجود رسوم مشترکی که دارند شناخت کافی از یکدیگر ندارند، این شناخت می‌تواند در بازارهای مشترک شکل بگیرد. شناخت تهیه‌کننده‌های کشورها موضوع مهم دیگری است که برای تولید مشترک باید این ارتباط و شناخت اتفاق بیفتد. ما باید کنار هم قرار بگیریم و ایده مشترکی را در کنار هم خلق کنیم. همچنین باید شرایطی مهیا شود که ایرانی‌ها با فیلم‌های ارمنستانی آشنا شوند.»
شجاع‌نوری در ادامه به تولید مشترک با کشور ژاپن برای ساخت فیلم «فرش باد» اشاره کرد ه و افزود: « این فیلم درباره وجود یک فرش ایرانی در کارناوالی در تاکایاما ژاپن بود که هیچ کدام از طرفین از این وجه اشتراک اطلاعی نداشتند. ما برای ساخت این فیلم در ابتدا این رسم مشترک را شناسایی کردیم که تولید موفقی شکل گرفت. اگر ما روی مردم کشور مقابل تمرکز کنیم، اشتراکات فرهنگی و سنتی زیادی پیدا می‌کنیم و این اشتراکات مهم‌تر از توافقنامه‌ها است.»
این تهیه‌کننده تصریح کرد: «در بحث سرمایه‌گذاری مشترک داستان خوب اهمیت دارد که مثل نقشه گنج است. من تولید مشترکی با چند کشور داشتم که هر کدام از کشورها یک بخش از تولید را بر عهده گرفتند و تجربه خیلی خوبی بود.»
او همچنین اختصاص بازارهای بین دو فرهنگ را در این زمینه مفید دانست.
آناهید آباد درباره تجربه‌اش برای تولید فیلم «یه‌وا» با کشور ارمنستان گفت: «من سال‌های طولانی است که پروژه‌های متعدد ایرانی را با همکاری کشور ارمنستان اجرا کرده‌ام. یه‌وا نمونه خوب تولید مشترک به معنی واقعی کلمه بود و سرمایه و نیروهای دو کشور در عرصه‌های مختلف ساخت یک فیلم از بازیگران، سرمایه، عوامل پشت و جلوی دوربین برای تولید فیلم با یکدیگر همکاری کردند.»
او درباره راهکار قانونی که اینیسا مَکرِتاشیان به آن اشاره کرده، گفت: «آقای تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در سال ۲۰۱۷ توافقنامه همکاری‌های مشترک ایران و ارمنستان را با ارمنستان منعقد کردند که این تفاهمنامه پایه قانونی محکمی برای ما در زمینه تولید مشترک می‌تواند باشد.»
او به وجوه و اشتراکات تاریخی و فرهنگی دو کشورافزود: «بر اساس این اشتراکات می‌توانیم در عرصه سینما با هم همکاری داشته باشیم. پتانسیل‌های بالقوه و بالفعلی در دو کشور وجود دارد که می‌تواند اتفاقات خوبی را رقم بزند. برای فیلمسازان ایرانی و ارمنستانی کار کردن با هر کدام از این کشورها جذاب است. فعالیت‌هایی که بنیاد سینمایی فارابی در زمنیه تولیدات مشترک انجام می‌دهد بسترهای خوبی برای شکل‌گیری تولیدات مشترک است.»
فریدزاده با ابراز تشکر از تجربیاتی که در این پنل مطرح شد به صحبت‌های اینسا مَکرِتاشیان درباره نبود بستر حقوقی اشاره کرد و افزود: «همان طور که خانم مَکرِتاشیان به درستی اشاره کرد توافقنامه مشترک بین ایران و امنستان نداریم. فقدان این بستر قانونی به این دلیل است که زمانبر است زیرا باید به تصویب دولت‌ها و مجالس کشورها برسد. بین دو کشور بیانیه‌ای از درک مشترک وجود دارد که بین مرکز سینمای ارمنستان و بنیاد سینمایی فارابی بسته شده است.»
او در ادامه به انگیزه‌های بنیاد سینمایی فارابی برای تولید مشترک اشاره کرد و افزود :«در حال حاضر پروژه‌ای با همکاری علیرضا شجاع‌نوری و آناهید آباد در حال انجام است و امیدواریم که این تولیدات مشترک گسترش پیدا کنند.»
اینسا مَکرِتاشیان نیز با تایید اینکه ایده مهم‌تر از سرمایه است، بیان کرد: «مرکز فیلم ارمنستان روی همه فیلم‌هایی که در مراحل مختلف هستند سرمایه‌گذاری می‌کند اما میزان این سرمایه‌گذاری خیلی کم است. سینمای ارمنستان در مرحله رشد است و در این مسیر به دنبال شریک‌هایی هستیم که به ما کمک کنند.»
در پایان فریدزاده ابراز امیدواری کرد که برگزاری این پنل‌ها شروعی برای به کارگرفتن پتاسیل‌های موجود برای تولیدات مشترک بیشتر باشد.
سی و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوان از ۲۷ مهر تا ۲ آبان به شیوه مجازی و به دبیری علیرضا تابش برگزار می‌شود.
