حسین صادقی | کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی
پسران دریا به تهیه‌کنندگی بهروز نشان، ششمین فیلم افشین هاشمی است که بر پرده سی و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان خود نمایی کرده است.
روایتی در دو بخش ( اپیزود) که همان طور که از نام اثر بر می‌آید، دو داستان پیرامون دو نوجوان در نزدیکی شمال و جنوب ایران است.
هر چند فیلم به دو تکه تقسیم شده اما درون‌مایه هر دو اپیزود را می‌توان همچون دو خط موازی (نه از نظر زمانی یا رویدادی بلکه محتوای داستان‌ها) در نظر گرفت که یکی از آنها را (لوچو) در شمال ایران و دیگری را (منگوش) در جنوب ایران پیش می‌برد.
هر دو از جبر روزگار مجبورند دل از دنیای کودکی و نوجوانی کنده و وارد دنیای پر مشغله بزرگسالان شوند. لوچو به واسطه ازدواج مجدد مادر مجبور است بیرون از خانه با تکیه بر استعداد ذاتی در کشتی و کار کردن برای یک فروشنده نه چندان با صلاحیت روزگار نوجوانی را بگذراند و منگوش نیز ناچار است به واسطه زندانی بودن پدر و فوت مادر در کنار مونا فرجاد که در نقش زنی بومی در این نقش خوش درخشیده است روزگار بگذراند.
بنابراین می‌توان هر دو داستان را دارای گره مشترکی دانست و آن هم پیشامدهایی است که محتاج کنش از سوی دو نوجوان است و در همین کشاکش است که هر دو شخصیت رفته رفته از موضع انفعال به موضع کنش‌مندی تغییر می‌یابند و لوچو در شمال دستمزد خود را از صاحبکار ناصواب خود می‌گیرد و منگوش در قطب مخالف آن، یمنا را برای پدر در بند خود خواستگاری می‌کند تا دوباره عشق را به خانه بازگرداند.
دو ایپزود پسران دریا را علاوه بر محتوای اصلی و گره‌هایی مشابه می‌توان از منظر قیاس و تناظر رفتار و منش مردمان شمال و جنوب ایران زمین در بوته نظر و توجه قرار داد.
رفتار لوچو هنگامی که ظاهرا به تجربه صمیمیت و عشق نوجوانی دست پیدا کرده است در برابر احساس محبت و مهری قرار می‌گیرد که منگوش در خود درباره یمنا احساس می‌کند. همچنین به تصویر کشیدن آداب و رسوم و استفاده از بافت روستایی دو قطب ایران نیز از دیگر نکات شاخص پسران دریاست.
به نظر می رسد عبور از فضاهای شهری و رسیدن به ادراکی صحیح از سایر موقعیت‌های ایران گسترده جهت اجرای ایده‌ها از نکات بارز جشنواره سی و چهارم است. موضوعی که می‌تواند آبستن ایده‌ها و خلاقیت‌های نویی باشد.
گذشته از ایده کلی و بافتار تاریخی و اجتماعی اثر، مخاطب نوجوان با نقاط عطفی در هر دو داستان رو به روست که نقش اول آن را لوچو و منگوش ایفا می‌کنند. شخصیت‌هایی که در ابتدای هر دو اپیزود بیشتر سکوت می‌کنند اما رفته رفته و همگام با آن چه که باید انجام دهند تا ورق واقعیت را به سود خود تغییر دهند کلام بیشتری را به گوش مخاطب می‌رسانند. توجه به خلاقیت در سنین نوجوانی از دیگر شاخصه‌های شخصیت‌پردازی در پسران دریاست.
نوجوانی را می‌توان رده سنی در نظر گرفت که ذهن و شناخت، به پیچیدگی بیشتری می‌رسد و به واسطه پشت سر گذاشتن دنیای کودکی فرد ارتباط بیشتری با واقعیت پیدا می‌کند و بدین جهت است که آغاز رگه‌های خلاقیت را می‌توان در این دوران جستجو کرد. خلاقیت منگوش در چگونه آراستن یمنا یا انتخاب و خرید کفش جهت هم قد ساختن یمنا با پدرش از جلوه‌های این مقوله در شخصیت اوست.
در پایان می‌توان نوع نگاه و تاکید سازندگان پسران دریا در توجه به امر والدگری و تاثیر والدین را بر زندگی نوجوان ستود و علی رغم محدود بودن شخصیت‌های تاثیرگذار فیلم به یک جنسیت و تاثیرگذاری بر دامنه مخاطبان آن، این اثر را از آثار قابل توجه جشنواره سی و چهارم دانست.
