مهدی جعفری با اشاره به این که کودک و نوجوان را در سینما فراموش کردهایم، گفت: فیلمسازان ما هم به این حوزه کمتوجهی میکنند و ما باید بتوانیم پاسخگوی نیاز نسل نوجوان امروز باشیم.
به گزارش ستاد اطلاعرسانی جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان ونوجوانان، مهدی جعفری، کارگردان فیلم سینمایی «۲۳ نفر» گفت: ما اگر کاری در حوزه سینمای کودک و نوجوان انجام میدهیم، ادامهدهنده مسیری هستیم که بعد از انقلاب به جریان پررنگی در سینمای ایران تبدیل شد. این جریان پیش از انقلاب شروع شده بود اما بعد از آن به اوج شکوفایی خود رسید. سینمای کودک و نوجوان بعد از انقلاب سینمایی پیشرو، جریانساز و یکی از دروازههای معرفی سینمای ایران به جهان به خصوص با آن دسته فیلمهای موفقی بود که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و بعدها در بنیاد سینمایی فارابی تولید شدند. متاسفانه سالهای بعد تولیدات کمرنگ شدند البته امیدوارم که هیچ وقت به سمت خاموشی نرود و همیشه پویا و جریانساز باشد.
جعفری اظهار داشت: من و مهین عباسزاده سالهاست که با هم کار میکنیم و کارهایی که برای کانون پرورش فکری انجام دادیم، تولیداتی که برای تلویزیون داشتیم و فیلمهای سینمایی که ساختیم بیشتر در پی توجه به حوزه کودک و نوجوان و کمبودهایی بود که در حوزه فرهنگ و بیشتر حوزه هنر وجود دارد. ما امروزه به طور عام در شرایط کلی فرهنگی و به طور خاص در سینما به طرز غریبی کودک و نوجوان را فراموش کردهایم. در حوزه آموزش، تربیتی و سرگرمی کارهایی انجام میشود و نهادهای شاخص و پر طمطراقی در این حوزه فعال هستند اما خروجی مناسبی وجود ندارد یا کاری تولید نمیشود که تاثیرگذار و جریانساز باشد و ما بتوانیم شاهد تاثیر آن روی نسل جدید باشیم. اکثر منابع تغذیه آموزشی و فرهنگی خارجی هستند و طبیعی است که وقتی ما نمیسازیم آنها میسازند. البته لزوماً چیزی که در خارج تولید میشود چیز بدی نیست.
او افزود: اگر به سینمای غرب و هالیوود نگاه کنید شاخصترین و پرفروشترین کارهای آنها در این حوزه تولید میشوند؛ این نشاندهنده اهمیت این حوزه برای آنها است. همچنین هر سال در میان فیلمهای مطرح آنها دو یا سه کار کودک و نوجوان وجود دارد که این خود میتواند جریانساز بوده و بر روی کشورها و نسلهای مختلف تاثیر بگذارد. در کشور ما چه به لحاظ سرمایهگذاری، قصه و درام و پخش این اتفاق نمیافتد. مسئله اینجاست که چرا ما با توجه به پیشینه و فرهنگ خودمان، اتفاق مهمی در این زمینه نداریم؟!
جعفری اضافه کرد: اینگونه خلاءهای موجود و همینطور پیشینه و کودکی ما، وقایعی که از سر گذراندهایم و خاطراتی که داریم باعث شد در حوزه سینمای کودک و نوجوان فیلم بسازم.
کارگردان «یدو» اظهار داشت: فکر میکنم اگر کاری قرار است تاثیرگذار باشد باید بخشی از زندگی زیسته هنرمند فیلمساز نیز در آن اثر وجود داشته باشد. ما هم در انتخابهایمان به تجربهای که داشتیم به خصوص دوران کودک و نوجوانی خودمان که مصادف با دوره بعد از انقلاب و جنگ بود، باز میگشتیم. درواقع حیفم آمد که آن خاطرات و داستانها به بهانهای به واسطه خلاقیتهایمان و یا اقتباس روی پرده سینما کشیده نشود چون احساس میکردم که از نسل نوجوان دهه شصت کمتر گفته شده است. اگرچه کارهایی ساخته شده بود و آثار شاخصی هم بودند اما کاش بیشتر در حوزه سرگرمی کار بکنیم. در دورهای از این لحاظ موفق بودیم اما متاسفانه رو به افول رفتیم.
جعفری عنوان کرد: خروجی فیلمهایی که در مورد مسائل نوجوانان است باید به نحوی منجر به اثرگذاری بشود. احساس میکردیم که این مدل فیلمها کمتر هستند و بر اساس تجربیاتمان تلاش کردیم تا بهانههایی برای نمایش زاویههای دیده نشده از آن دوران را به تصویر بکشیم و همچنین بتوانیم پاسخگوی نیاز نسل نوجوان امروز باشیم. درواقع اگر بخواهیم فقط به صورت نوستالژیک از گذشته خود بگوییم و تماشاگر نداشته باشیم، کاری بیهود کردهایم. ما نماینده نسلی هستیم که خاطرات دورانساز داشتند که شاید در ادبیات به خوبی ثبت شدهاند اما در سینما کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند.
او در خصوص بازتاب فیلم در نسل امروز گفت: اولین و آخرین شرط برای موفقیت یک فیلم در این حوزه این است که بتواند با مخاطب امروزی ارتباط برقرار کند. در مورد «۲۳ نفر» با اغراق میگویم که من برای مخاطب فراتر از امروزی این فیلم را ساختم. بخشی از نگاه سازنده در این فیلم به اصل واقعیت و بخش دیگر از این منظر است که این واقعیت رخ داده در تاریخ معاصر ما میتواند برای مخاطب آینده هم دیدنی و شنیدنی باشد. تمام تلاش من این بود که المانهایی که در قصه وجود دارند در زیر متن باقی بمانند و با روایت، بازیها و میزانسنها جهان داستان را طوری بسازیم که برای مخاطب امروزی دلنشین باشد، کشش داشته باشد و فیلمی باشد که مخاطبش قصه را تا پایان دنبال کند.
مهدی جعفری بیان کرد: «۲۳ نفر» از آن دسته فیلمهایی است که پس از پایان اثرگذاری آن روی مخاطب جوان و نوجوان آغاز میشود. در بازخوردهایی که در این چند سال از مردم گرفتم این تاثیرگذاری را دیدهام. از این لحاظ احساس کردم که فیلم موفق بوده است چراکه یکی از فاکتورهای موفقیت فیلمها این است که بتوانند با مخاطب ارتباط برقرار کنند و «۲۳ نفر» اساساً با این نیت ساخته شد. البته مسائل دیگری هم بود و میخواستیم به تاریخ جنگ اشاره کنیم و موضوعی حماسی را به تصویر بکشیم اما واقعیت این است که با توجه به پیگیریهای هفت یا هشت ساله من، پشت فیلمنامه ایستاده بودم تا فیلم ساخته شود به این جهت که میدانستم از این دست قصهها در سینمای کودک و نوجوان به خصوص برای نوجوان امروزی بسیار کم داریم. با توجه به سرعت و شتابی که دنیای امروز دارد الگوسازی و آموزش از طریق سخنرانی و کلاس درس در نسل امروز جوابگو نیست چون عموماً نسلهای جدید، نصیحتپذیر نیستند تا کلاس درس بتواند آنها را تحتتأثیر قرار دهد. اگر قرار است اثرگذار باشیم باید از همین مدیوم سینما استفاده کنیم.
این کارگردان در پاسخ به این سوال که آیا برگزاری آنلاین جشنواره میتواند تاثیرگذار باشد یا خیر، توضیح داد: سینمای کودک و نوجوان حوزهای است که همچنان مغفول مانده است و در کشور ما از جانب مسئولین و فیلمسازان مورد توجه قرار نمیگیرد. من از آن دسته آدمهایی نیستم که تمام تقصیرات را به گردن نهادهای دولتی و مسئولین بیندازم بلکه معتقدم فیلمسازان ما هم به این حوزه کم لطفی میکنند. چه بسا که اگر فیلمسازی به دنبال موضوعی خوب در این حوزه باشد، چه با حمایت دولتی و چه خارج از دولت بالاخره میتواند فیلم را بسازد. در حقیقت باید نسبت به این حوزه دغدغه وجود داشته باشد و این شرط اساسی است. از این جهت که حوزه کودک و نوجوان حوزه کم بضاعتی در کشور ما است، موافقم که این فعالیت فرهنگی هنری گسسته نشود و برگزار بشود. ما شرایط خاصی را در این مقطع تاریخی در جهان تجربه میکنیم و در عین حال هم نمیتوانیم زندگی روزمره خود را متوقف کنیم. همچنین توجه به مسائل فرهنگی کودک و نوجوان نیز باید جزو اولویتهای ما باشد.
او تاکید کرد: برگزاری آنلاین جشنواره طبیعتاً تجربههای آزموده و نیازموده بسیاری خواهد داشت اما آرزو میکنم که اتفاقهای خوبی بیافتد. با این روش این حوزه میتواند مخاطب گستردهتری داشته باشد و این تجربیات در اختیار دورههای بعد هم قرار بگیرد.